Padmanabham: భక్తులు ఎప్పుడెప్పుడా అని ఎదురుచూస్తున్న అనంత పద్మనాభుని దీపోత్సవం (Anantha Padmanabha Swamy koti Deepotsavam) త్వరలోనే అంగరంగ వైభవంగా నిర్వహించనున్నారు. ఈ నెల 19వ తేదీన ఉత్సవాన్ని అంగరంగ వైభవంగా నిర్వహించేందుకు సర్వం సిద్ధం చేస్తున్నారు. రాష్ట్రంలో ప్రత్యేకతను సంతరించుకున్న ఈ ఉత్సవాన్ని కనులారా వీక్షించేందుకు పెద్ద ఎత్తున భక్తులు తరలిరానున్నారు. ఒక దగ్గరే శైవ, వైష్ణవ క్షేత్రాలు ఉండడం పద్మనాభం ఆలయ ప్రత్యేకత. అనంత పద్మనాభుని ప్రాచీన దేవాలయాలు మనదేశంలో రెండు చోట్ల మాత్రమే ఉన్నాయి. అందులో ఒకటి కేరళ రాష్ట్రంలోని తిరువునంతపురంలోనూ, రెండోది పద్మనాభంలోని గిరిపై ఉంది. ఎక్కడా జరగని రీతిలో ఏటా కార్తీక బహుళ అమావాస్య రోజున అనంత పద్మనాభుని కొండ మెట్ల పంక్తిపై దీపాలంకరణ ఉత్సవం అత్యంత వైభవోపేతంగా నిర్వహించడం ఆనవాయితీ.
ఈ ఉత్సవం (Padmanabha Swamy koti Deepotsavam) కార్తీక మాసం ముగింపును సూచిస్తుంది. వేకువజామున అనంత పద్మనాభస్వామి గిరి మెట్లకు పసుపు, కుంకుమ బొట్లు పెట్టుకుంటూ గిరిని అధిరోహించి స్వామి వారిని దర్శించుకుంటారు. కొండ దిగువన ఉన్న కుంతీ మాధవ స్వామి ఆలయం (Kunthi Madhava Swamy temple) నుంచి అనంత పద్మనాభ స్వామి వారి విగ్రహాన్ని మంగళ వాయిద్యాలు, వేదపండితుల మంత్రోచ్చారణలతో ఊరేగిస్తూ, స్వామి వారి తొలి పావంచా వద్దకు తీసుకొని వస్తారు. స్వామి వారి విగ్రహానికి పూర్ణకలశాలతో స్వాగతం పలికి, గరుడవాహన పల్లకిపై నిలిపి, ప్రత్యేక పూజలు నిర్వహిస్తారు. అనంతరం భక్తులు స్వామిని దర్శించుకుంటారు.
.
పద్మనాభుని గిరి (Padmanabha Swamy Hill) పైకి ఉన్న సుమారు 1286 మెట్లపై ప్రమిదలలో తైలం పోసి, ఒత్తులతో సిద్ధంగా ఉన్న భక్తులు హరినామ స్మరణ చేస్తూ దీపాలను వెలిగించడం ఆనవాయితీగా వస్తుంది. ఆ అనంత దీప వెలుగుల కాంతులతో అనంత పద్మనాభ స్వామి దీపోత్సవం విరాజిల్లుతూ వెలుగొందుతుంది. ఈ ఉత్సవానికి ఉత్తరాంధ్ర జిల్లాలతో పాటు, రాష్ట్రంలోని వివిధ ప్రాంతాల నుంచి భక్తులు భారీగా తరలివస్తారు. పలు స్వచ్చంద సంస్థల ఆధ్వర్యంలో ఉచిత ప్రసాద పంపిణీ కార్యక్రమం, మంచినీటి సరఫరా చేస్తారు. అలాగే అనంత పద్మనాభ స్వామి దేవస్థానం అధికారుల ఆధ్వర్యంలో పలు సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తారు.
పద్మనాభం ఇలా చేరుకోవచ్చు..
విశాఖపట్నం నుంచి వచ్చే భక్తులు సింహాచలం, ఆనందపురం, తగరపువలస మీదుగా పద్మనాభం చేరుకోవచ్చు. సింహాచలం మరియు విజయనగరం నుంచి ప్రతి పది నిమషాలకు పల్లె వెలుగు బస్సు, మెట్రో ఎక్స్‌ప్రెస్‌ బస్సులు ఉన్నాయి.
పద్మనాభుని చరిత్ర:
ప్రస్తుత ఆలయం 14వ శతాబ్దానికి ముందు ఉన్న పురాతన మందిరం శిథిలాల మీద నిర్మించబడిందని చెబుతారు (600 సంవత్సరాల పురాతనమైన ఆలయం). విజయనగరంలోని పూసపాటిలు పునర్నిర్మించిన ఈ ఆలయాన్ని ప్రసిద్ధ పరిభాషలో ‘స్వయంభు’ అని కూడా పిలుస్తారు. వనవాస సమయంలో పాండవులు ఇక్కడికి వచ్చారని నమ్ముతారు. వారు శ్రీకృష్ణుడిని తమకు కనిపించమని ప్రార్థించినప్పుడు, కృష్ణుడు తాను కనిపించని రూపంలో ఈ కొండపై స్వయంభువుగా ప్రత్యక్షమవుతానని చెప్పాడు. శ్రీకృష్ణుడు ఈగిరిపై శంకు, చక్రం మరియు నామంగా కనిపించడంతో పాండవులు ఆయనను పూజించారు. ఆ తరువాత, సంవత్సరాలుగా, ఈ రూపాన్ని చీమల పుట్ట కప్పివేసింది.
600 సంవత్సరాల క్రితం, విజయనగరం రాజు, పూసపాటి పాలకుల రాజకుటుంబం ఒక పామును కలలో చూశారు. స్వామి, తాను ఒక కొండపై ప్రత్యక్షమయ్యానని మరియు ఇప్పుడు ఒక పాము గుంటతో కప్పబడి అక్కడ ఆలయం నిర్మించాలని ఆజ్ఞాపించారు. రాజు వచ్చి స్వామి సూచన మేరకు అనంత పద్మనాభస్వామిని పూజించడానికి ఇక్కడ ఒక ఆలయాన్ని నిర్మించాడు. ఆనాటి పూజారి ప్రకారం ప్రతిరోజూ ఒక పాము ఆలయ పరిసర ప్రాంతంలో సంచరిస్తూ ఉంటుందని ప్రతీతి.
విజయనగర (కన్నడ) సామ్రాజ్య చక్రవర్తి శ్రీ కృష్ణ దేవరాయ తన విజయ స్తంభాన్ని (sri krishnadevaraya victory pillar) సమీపంలో గల పొట్నూరులో నిర్మించడానికి ముందే ఈ మందిరం ఉనికిలో ఉంది. పుసపాటిలు అప్పుడు కళింగ గజపతిల నియంత్రణలో ఉన్న ఈ ప్రాంతానికి ప్రాంతీయ అధిపతులుగా ఉన్నారు. నేటికీ ఆలయ ధర్మకర్తలుగా కొనసాగుతున్నారు. ప్రస్తుత ఆలయ సముదాయం చాలా పురాతన శిథిలాల మీద నిర్మించబడింది. దానిని కాలక్రమేణా గుర్తించడం కష్టం, కానీ కొంతమంది పండితులు ఇది తూర్పు గంగా రాజవంశం నాటిదని నమ్ముతారు.
నిర్మాణాన్ని పరిశీలిస్తే, ప్రస్తుత మందిరం ఖచ్చితంగా మధ్యయుగం తర్వాతి కాలం నాటిదని స్పష్టంగా తెలుస్తుంది. అయితే, విగ్రహం పూర్తిగా భిన్నమైన చిత్రాన్ని చిత్రీకరిస్తుంది. ఎందుకంటే పద్మనాభ భావన మొత్తం మధ్యయుగానికి ముందు కాలంలో ఉద్భవించింది మరియు అసలు మందిరం చాలా పాతదిగా ఉండేదని సూచిస్తుంది. దురదృష్టవశాత్తు, నిజమైన కథను చెప్పే శాసనాలు చాలా తక్కువ.
పద్మనాభ యుద్ధం (Padmanabham war):
ఆనంద గజపతిరాజు మరణం తరువాత, విజయరామరాజు విజయనగరం జమీందారీకి రాజు అయ్యాడు. ఆయన పాలన చేపట్టిన తర్వాత, బ్రిటిష్ వారు విజయనగర జమీందార్ నుండి పేస్కాల చెల్లింపును పెంచడానికి మరియు అతని సైన్యాన్ని తగ్గించడానికి ప్రయత్నించారు మరియు అతని 8,50,000 పేస్కాల బకాయిలను చెల్లించాలని ఆదేశించారు. రాజు తనకు ఎటువంటి బకాయిలు లేవని నిరూపించినప్పటికీ, బ్రిటిష్ వారు 1793 ఆగస్టు 2న విజయనగరాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నారు.
విజయరామరాజు నెలకు రూ.1200 పెన్షన్‌తో మసులిపట్నంకు బహిష్కరించాలని బ్రిటిష్ వారు ఆదేశించారు. అయితే, విజయరామరాజు ఈ ఆదేశాలను తిరస్కరించి భీమునిపట్నం మరియు విజయనగరం మధ్య ఉన్న పద్మనాభంకు వెళ్లాడు. పద్మనాభం యుద్ధం (Padmanabham War) జూలై 10, 1794న జరిగింది. బ్రిటిష్ దళాలు విజయనగరం సైన్యాన్ని ఓడించాయి మరియు చిన్న విజయరామరాజు బ్రిటిష్ వారి అధునాతన ఆయుధాలను ఎదుర్కోవడానికి తగినంతగా సన్నద్ధం కాకపోవడంతో, యుద్ధంలో అతని 800 మంది సైనికులతో పాటు మరణించాడు.